Βασικοί σκοποί
Να γνωρίσουν οι μαθητές/τριες την αρχιτεκτονική δομή των αρχαιοελληνικών θεατρικών χώρων και να συνδέσουν τη χωροταξική μορφή τους με την αναγκαιότητα για παλλαϊκή συμμετοχή στα θεατρικά δρώμενα. Να προσεγγίσουν τη σκηνοτεχνική του αρχαίου θεάτρου και να προβούν σε διαπιστώσεις για τη τεχνογνωσία της αρχαίας εποχής που λειτούργησε ως πρόδρομος των σύγχρονων ανακαλύψεων.
Να διερευνήσουν την ύπαρξη των σπουδαιότερων αρχαίων θεάτρων που διασώζονται και δεν αποτελούν απλώς μνημεία πολιτισμικής κληρονομιάς αλλά ζώσα πραγματικότητα.
Να προσεγγίσουν βιωματικά την αρχαία σκηνογραφία μέσα από τη δημιουργία κατασκευών που θα αναπλάθει το πνεύμα της υποκριτικής αντίληψης και φιλοσοφίας των δραματουργών της εποχής.
Ερευνητικά Ερωτήματα
- Η γένεση-δημιουργία του αρχαίου θεάτρου στην Ελλάδα
- Τα μέρη του αρχαίου θεατρικού χώρου
- Η συμβολή του Θέσπη στη σκηνογραφία με την κατασκευή των πρώτων προσωπίδων
- Η ενδυματολογία των υποκριτών και ο συμβολισμός της
- Η ακουστική των αρχαίων θεάτρων
- Η αξιοποίηση και η αναγκαιότητα των μηχανημάτων του αρχαίου θεάτρου
- Η γεωμετρική ανάπτυξη του χώρου στο θέατρο και η σύνδεσή της με την εισροή μεγάλου πλήθους θεατών.
Σύντομη Περιγραφή:
Η ερευνητική εργασία των μαθητών θα πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο της διαθεματικής προσέγγισης της γνώσης καθώς εμπλέκονται τα αντικείμενα της Αρχαίας Ιστορίας ( Α΄λυκείου), της Έκθεσης-Έκφρασης (Β΄-Γ΄λυκείου), της Τέχνης και της αξιοποίησης της τεχνολογίας στην εκπαίδευση. Προτεινόμενη μέθοδος για τη διεξαγωγή του project είναι η ομαδοσυνεργατική με τη συμβουλευτική υποστήριξη από τη διδάσκουσα. Απώτερος σκοπός είναι να ενεργοποιηθεί το ενδιαφέρον των μαθητών για την Τέχνη και τον πολιτισμό και να ενθαρρυνθούν ώστε να λειτουργήσουν διερευνητικά και ανακαλυπτικά στις προσεγγίσεις τους. Θα ασχοληθούν με το αρχαίο θέατρο για να συνειδητοποιήσουν ότι δεν πρόκειται απλώς για ένα απολιθωμένο μνημείο της ιστορικής και πολιτισμικής μας μνήμης αλλά για μια διαχρονική παρουσία που εμπνέει και διδάσκει τους σύγχρονους. ιδιαίτερα στο Επαγγελματικό λύκειο που υπάρχει μεγαλύτερη εξειδίκευση ενδιαφερόντων θα δοθεί έμφαση στη σκηνογραφική διάσταση του αρχαίου θεάτρου ώστε να υπάρχει η δυνατότητα να συνδεθεί και βιωματικά η θεωρητική αναζήτηση με την πρακτική και τεχνική δημιουργία. Μέσα από την υπάρχουσα συνθετική εργασία, την καλλιέργεια της επικοινωνίας και τον εμπλουτισμό της εμπειρίας των παιδιών με ελκυστικά περιβάλλοντα μάθησης θα καταλήξουμε και στην παραγωγή κατασκευαστικού έργου. Οι μαθητές θα δημιουργήσουν προσωπίδες και θα προβληματιστούν για το ρόλο που είχαν στην αρχαία θεατρική παραγωγή αλλά και για την αιτία της μεταγενέστερης απόσυρσής τους από τη σύγχρονη σκηνή.
Πόροι - Υλικά
Για την παραγωγή του κατασκευαστικού-καλλιτεχνικού έργου των μαθητών θα χρειαστούν: Πλαστικά καλούπια, γυψογάζα, τέμπερες, ύφασμα, διακοσμητικά υλικά
Αποτελέσματα Ερευνητικής Εργασίας
Συνοπτική Παρουσίαση της ερευνητικής εργασίας από τους μαθητές
Η ερευνητική εργασία του τμήματος Α6 πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του πρώτου τετραμήνου του σχολικού έτους 2011-2012. Συγκροτήθηκαν ομάδες εργασίας με πέντε μέλη που ανέλαβαν τη διερεύνηση ερωτημάτων και την ανακοίνωση των πορισμάτων τους στην ολομέλεια ώστα να υπάρχει κάθε φορά η δυνατότητα του κριτικού αναστοχασμού. Οι ομάδες επέλεξαν τις ακόλουθες ονομασίες: "Σαλαλά", "Ανώνυμοι", "Ο βυθός του μπικίνι", "Και που είσαι".
Δείγματα των εργασιών τους είναι:
- Οι αρχές του αρχαίου θεάτρου
- Το Αρχαίο θέατρο
Επίσης οι ομάδες παρουσίασαν πληροφορίες για ορισμένα από τα σημαντικότερα αρχαιοελληνικά θέατρα:
- Θέατρο Επιδαύρου
- Θέατρο Δελφών
- Θέατρο Διονύσου
- Θέατρο Μεγαλόπολης
Ακόμη διερεύνησαν τη συμβολή του Θέσπη και του Αρίωνα στη γένεση του αρχαίου δράματος και διαπίστωσαν ότι:
- Το δράμα διαμορφώθηκε στους αρχαίους αγροτικούς δήμους και μεταφέρθηκε στο άστυ.
- Ο Αρίων δημιούργησε διθυράμβους
- Ο Θέσπης δημιούργησε το άρμα Θέσπιδος
- Χρησιμοποίησε προσωπείο
Με την αξιοποίηση πληροφοριών από το δικτυακό τόπο http://www.komvos.edu.gr/masks/masks4.html διαπίστωσαν ότι τα προσωπεία ήταν το πιο σπουδαίο εξάρτημα της σκηνικής αμφίεσης. Οι ρίζες τους βρίσκονται στις Διονυσιακές γιορτές, τότε που ο ιερέας φορούσε προσωπείο με τα χαρακτηριστικά του θεού Διόνυσου. Τα προσωπεία εξυπηρετούσαν να γίνεται ο διαχωρισμός των προσώπων που λάβαιναν μέρος στην παράσταση. Επειδή όλοι οι ηθοποιοί ήταν άντρες, τα προσωπεία είχαν βασικό σκοπό να ξεχωρίζουν τους αντρικούς από τους γυναικείους ρόλους. Τα αντρικά προσωπεία ήταν βαμμένα σε σκούρο χρώμα για να φαίνεται το πρόσωπο ηλιοκαμένο, ενώ τα γυναικεία ήταν βαμμένα λευκά. Υπήρχαν τα "τραγικά προσωπεία" , τα σατυρικά, τα προσωπεία της Αρχαίας Τραγωδίας και τα προσωπεία της Νέας Κωμωδίας.
Τα προσωπεία φτιάχνονταν από υφάσματα που τα εμπότιζαν σε υγρό γύψο και μετά τα τοποθετούσαν σε καλούπια προκειμένου να τους δώσουν το επιθυμητό σχήμα. Μετά τα κάλυπταν με ένα λεπτό στρώμα γύψου πάνω στο οποίο ζωγράφιζαν τα χαρακτηριστικά του προσώπου. Το σχήμα του προσωπείου θύμιζε κράνος, γιατί σκέπαζε όχι μόνο το πρόσωπο αλλά και ολόκληρο το κεφάλι. Τη μάσκα στερέωναν οι ηθοποιοί με ένα λουρί, που περνούσε γύρω από το σαγόνι τους. Το στόμα ήταν πολύ μεγάλο για να μην εμποδίζεται να βγαίνει η φωνή
Οι ομάδες αξιοποίησαν υλικό και από τους δικτυακούς τόπους:
- http://users.sch.gr/pchaloul/ancient-theater.htm
- http://www.whitman.edu/theatre {περιήγηση στα σπουδαιότερα αρχαία θέατρα}
- The Ancient Theatre και στη The Ancient Theatre Archive: A Virtual Reality Tour of Ancient Greek and Roman Theatre Architecture
- http://www.egreece.gr/dir/encyclopedia.pl?db+search+display+1294955051{προσωπίδα}
- http://www.britsos.gr/admin/uploads/SKINOTECHNIKI%20ARCHAIOU%20THEATROU.pdf
- http://sites.google.com/site/elteatrogriego/archaio-elleniko-theatro
- http://wwk.kathimerini.gr/kath/7days/1999/07/25071999.pdf{ενδυματολογία υποκριτών, μηχανήματα, σκηνογραφία θεάτρου}
- http://wwk.kathimerini.gr/kath/7days/1999/07/25071999.pdf{η γεωμετρικότητα του κοίλου και το κοινό στο αρχαίο θέατρο}
Στα πλαίσια της συνθετικής εργασίας τους οι μαθητές πραγματοποίησαν στις 21/12/2011 εκπαιδευτική επίσκεψη στο αρχαίο θέατρο του Διονύσου και στο Μουσείο της Ακρόπολης. Είχαν την ευκαιρία να περιηγηθούν στο χώρο που παρουσίασαν για πρώτη φορά θεατρικές παραστάσεις οι κορυφαίοι τραγικοί ποιητές και να βιώσουν την εμπειρία της δυναμικής πολιτισμικής μεγαλουργίας που αποπνέει και στο σύγχρονο άνθρωπο.
Αρχαίο Θέατρο: Παρουσίαση Ερευνητικής Εργασίας
το τελικό βιντεο παρουσίασης της ερευνητικής εργασίας με θέμα το Αρχαίο Θέατρο.
Προσωπίδες στο Αρχαίο Θέατρο
Προσωπίδες στο Αρχαίο Θέατρο, απόσπασμα από Ορέστεια του Αισχύλου