Hannibal, dux Carthaginiensis, VI et XX annos natus, omnes gentes Hispaniae bello superāvit* et Saguntum vi expugnāvit*. Postea Alpes, quae Italiam ab Galliā seiungunt, cum elephantis transiit*. Ubi in Italiā fuit, apud Ticīnum, Trebiam, Trasumēnum et Cannas copias Rōmanōrum profligāvit* et delēvit*. Populus Rōmānus cladem Cannensem pavidus audīvit*. In agro Falerno Hannibal ex insidiis Fabii Maximi se expedīvit*. Postquam XIV annos in Italiā complēvit*, Carthaginienses eum in Africam revocavērunt*. Ibi Hannibal bellum cum Rōmānis componere frustra cupīvit*. Denique cum P. Scipiōne apud Zamam dimicāvit*, sed Rōmāni victoriam reportavērunt*.
| Λατινικά | Μετάφραση |
|---|---|
| Hannibal, dux Carthaginiensis, | Ο Αννίβας, ο Καρχηδόνιος στρατηγός, |
| natus VI et XX annos, | σε ηλικία 26 χρόνων, |
| superavit bello omnes gentes Hispaniae | νίκησε στον πόλεμο όλα τα έθνη της Ισπανίας |
| et expugnavit vi Saguntum. | και κυρίευσε με τη βία το Σάγουντο. |
| Postea transiit cum elephantis Alpes, | Έπειτα πέρασε με ελέφαντες τις Άλπεις, |
| quae seiungunt Italiam ab Gallia. | που χωρίζουν την Ιταλία από τη Γαλατία. |
| Ubi fuit in Italia, | Μόλις βρέθηκε στην Ιταλία, |
| profligavit et delevit copias Romanorum | κατατρόπωσε κι εξολόθρευσε τις ρωμαϊκές στρατιές |
| apud Ticinum, Trebiam, Trasumenum et Cannas. | κοντά στον ποταμό Τίκινο, στον ποταμό Τρεβία, στη λίμνη Τρασιμένη και στις Κάννες. |
| Romanus populus audivit pavidus cladem Cannensem. | Ο Ρωμαϊκός λαός πληροφορήθηκε έντρομος την καταστροφή στις Κάννες. |
| Hannibal expedivit se ex insidiis Fabii Maximi in Falerno agro. | Ο Αννίβας ξέφυγε από την ενέδρα του Φαβίου Μαξίμου στον Φαλερνό αγρό. |
| Postquam complevit XIV annos in Italia, | Αφού συμπλήρωσε 14 χρόνια στην Ιταλία, |
| Carthaginienses eum revocaverunt in Africam. | οι Καρχηδόνιοι τον ανακάλεσαν στην Αφρική. |
| Ibi Hannibal frustra cupivit componere bellum cum Romanis. | Εκεί ο Αννίβας μάταια επιδίωξε να τελειώσει με συνθήκη τον πόλεμο με τους Ρωμαίους. |
| Denique dimicavit cum P. Scipione apud Zamam. | Τελικά, αγωνίστηκε με τον Πόπλιο Σκιπίωνα κοντά στη Ζάμα. |
ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ
Hannibal: ονομαστική ενικού, αρσενικό, γ΄ κλίση, του ουσιαστικού Hannibal, Hannibalis = Αννίβας → ως κύριο όνομα δεν διαθέτει πληθυντικό.
dux: ονομαστική ενικού, αρσενικό, γ΄ κλίση, του ουσιαστικού dux, ducis = στρατηγός.
Carthaginiensis: ονομαστική ενικού, αρσενικό, γ΄ κλίση, του επιθέτου (τριγενές και δικατάληκτο) Carthaginiensis, Carthaginiensis, Carthaginiense = Καρχηδόνιος, -α, -ο → το επίθετο, τριγενές και δικατάληκτο, δεν σχηματίζει παραθετικά.
VI et XX (sex et viginti): απόλυτο αριθμητικό επίθετο, άκλιτο = 26 (είκοσι έξι).
annos: αιτιατική πληθυντικού, αρσενικό, β΄ κλίση, του ουσιαστικού annus -i = χρόνος, έτος.
natus: ονομαστική ενικού, αρσενικό, β΄ κλίση, της μετοχής παρακειμένου του αποθετικού ρήματος nascor, natus sum, natum, nasci 3 = γεννιέμαι.
omnes: αιτιατική πληθυντικού, θηλυκό, γ΄ κλίση, του επιθέτου omnis, omnis, omne = όλος, -η, -ο → το επίθετο δεν σχηματίζει παραθετικά.
gentes: αιτιατική πληθυντικού, θηλυκό, γ΄ κλίση, του ουσιαστικού gens, gentis = έθνος, γένος.
Hispaniae: γενική ενικού, θηλυκό, α΄ κλίση, του ουσιαστικού Hispania -ae = Ισπανία → ως όνομα χώρας δεν διαθέτει πληθυντικό.
bello: αφαιρετική ενικού, ουδέτερο, β΄ κλίση, του ουσιαστικού bellum –i = πόλεμος.
superavit: γ΄ ενικό οριστικής ενεργητικού παρακειμένου του ρήματος supero, superavi, superatum, superāre 1 = νικώ.
et: παρατακτικός, συμπλεκτικός σύνδεσμος = και.
Saguntum: αιτιατική ενικού, ουδέτερο, β΄ κλίση, του ουσιαστικού Saguntum –i = Σάγουντο → ως όνομα πόλης δεν διαθέτει πληθυντικό.
vi: αφαιρετική ενικού, θηλυκό, γ΄ κλίση, του ουσιαστικού vis = δύναμη, βία → ελλειπτικό ως προς την κλίση, δεν διαθέτει γενική, δοτική και κλητική ενικού.
expugnavit: γ΄ ενικό οριστικής ενεργητικού παρακειμένου του ρήματος expugno, expugnavi, expugnatum, expugnāre 1 = κυριεύω.
Postea: χρονικό επίρρημα = αργότερα.
Alpes: αιτιατική πληθυντικού, θηλυκό, γ΄ κλίση, του ουσιαστικού Alpes -ium = Άλπεις → σπάνια και στον ενικό.
quae: ονομαστική πληθυντικού, θηλυκό, της αναφορικής αντωνυμίας qui, quae, quod = ο οποίος, η οποία, το οποίο.
Italiam: αιτιατική ενικού, θηλυκό, α΄ κλίση, του ουσιαστικού Italia –ae = Ιταλία → ως όνομα χώρας δεν διαθέτει πληθυντικό.
a(b): πρόθεση που συντάσσεται με κυρίως αφαιρετική = από (εδώ δηλώνει την απομάκρυνση από τόπο).
Gallia: αφαιρετική ενικού, θηλυκό, α΄ κλίση, του ουσιαστικού Gallia –ae = Γαλατία → ως όνομα χώρας δεν διαθέτει πληθυντικό.
seiungunt: γ΄ πληθυντικό οριστικής ενεργητικού ενεστώτα του ρήματος seiungo, seiunxi, seiunctum, seiungĕre 3 = χωρίζω.
cum: πρόθεση που συντάσσεται με (οργανική) αφαιρετική = με (εδώ δηλώνει τη συνοδεία).
elephantis: αφαιρετική πληθυντικού, αρσενικό, του ουσιαστικού elephantus -i (β΄ κλίση) και elephas –ntis (γ΄ κλίση) = ελέφαντας. Εδώ β΄ κλίσης, ετερόκλιτο.
transiit: γ΄ ενικό οριστικής ενεργητικού παρακειμένου του ανώμαλου ρήματος transeo, transii (transivi), transitum, transire = περνώ, διέρχομαι.
Ubi: χρονικός σύνδεσμος = όταν/μόλις.
in: πρόθεση που εδώ συντάσσεται με (τοπική) αφαιρετική = σε (δηλώνει τη στάση σε τόπο).
Italia: αφαιρετική ενικού, θηλυκό, α΄ κλίση, του ουσιαστικού Italia –ae = Ιταλία → ως όνομα χώρας δεν διαθέτει πληθυντικό.
fuit: γ΄ ενικό οριστικής παρακειμένου του βοηθητικού ρήματος sum, fui, --, esse = είμαι.
apud: πρόθεση που συντάσσεται με αιτιατική = κοντά σε [δηλώνει τη στάση σε τόπο (πλησίον)].
Ticinum: αιτιατική ενικού, αρσενικό, β΄ κλίση, του ουσιαστικού Ticinus –i = Τίκινος (ποταμός).
Trebiam: αιτιατική ενικού, αρσενικό, α΄ κλίση, του ουσιαστικού Trebia –ae = Τρεβίας (ποταμός).
Trasumenum: αιτιατική ενικού, αρσενικό, β΄ κλίση, του ουσιαστικού Trasumenus –i = Τρασιμένη (λίμνη).
et: παρατακτικός, συμπλεκτικός σύνδεσμος = και.
Cannas: αιτιατική πληθυντικού, θηλυκό, α΄ κλίση, του ουσιαστικού Cannae –arum = Κάννες.
copias: αιτιατική πληθυντικού, θηλυκό, α΄ κλίση, του ετερόσημου ουσιαστικού copia –ae = αφθονία, copiae –arum = στρατεύματα.
Romanorum: γενική πληθυντικού, αρσενικό, β΄ κλίση, του ουσιαστικού Romanus -i = Ρωμαίος.
profligavit: γ΄ ενικό οριστικής ενεργητικού παρακειμένου του ρήματος profligo, profligavi, profligatum, profligāre 1 = κατατροπώνω.
et: παρατακτικός, συμπλεκτικός σύνδεσμος = και.
delevit: γ΄ ενικό οριστικής ενεργητικού παρακειμένου του ρήματος deleo, delevi, deletum, delēre 2 = καταστρέφω.
Populus: ονομαστική ενικού, αρσενικό, β΄ κλίση, του ουσιαστικού populus -i = λαός.
Romanus: ονομαστική ενικού, β΄ κλίση, του επιθέτου Romanus, -a, –um = ρωμαϊκός, -ή, -ό.
cladem: αιτιατική ενικού, θηλυκό, γ΄ κλίση, του ισοσύλλαβου ουσιαστικού clades, -is = καταστροφή, συντριβή.
Cannensem: αιτιατική ενικού, θηλυκό, γ΄ κλίση, του επιθέτου Cannensis, -is, -e = των Καννών.
pavidus: ονομαστική ενικού, αρσενικό, β΄ κλίση, του επιθέτου pavidus, –a, -um = έντρομος.
audivit: γ΄ ενικό οριστικής ενεργητικού παρακειμένου του ρήματος audio, audivi, auditum, audire 4 = ακούω.
in: πρόθεση που εδώ συντάσσεται με (τοπική) αφαιρετική = σε (δηλώνει τη στάση σε τόπο).
agro: αφαιρετική ενικού, αρσενικό, β΄ κλίση, του ουσιαστικού ager, agri = αγρός.
Falerno: αφαιρετική ενικού, αρσενικό, β΄ κλίση, του επιθέτου Falernus, –a,- um = Φαλερνός.
Hannibal: ονομαστική ενικού, αρσενικό, γ΄ κλίση, του ουσιαστικού Hannibal, Hannibalis = Αννίβας → ως κύριο όνομα δεν διαθέτει πληθυντικό.
ex: πρόθεση που συντάσσεται με (κυρίως) αφαιρετική = από (δηλώνει την απομάκρυνση από τόπο).
insidiis: αφαιρετική πληθυντικού, θηλυκό, α΄ κλίση, του ουσιαστικού insidiae –arum = ενέδρα → διαθέτει μόνο πληθυντικό (plurale tantum).
Fabii: γενική ενικού, αρσενικό, β΄ κλίση, του ουσιαστικού Fabius –ii/ -i = Φάβιος → ως κύριο όνομα δεν διαθέτει πληθυντικό.
Maximi: γενική ενικού, αρσενικό, β΄ κλίση, του ουσιαστικού Maximus -i = Μάξιμος → ως κύριο όνομα δεν διαθέτει πληθυντικό.
se: αιτιατική ενικού, της προσωπικής αντωνυμίας γ΄ προσώπου (που λειτουργεί ως αυτοπαθητική = τον εαυτό του, τον εαυτό της, τον εαυτό του).
expedivit: γ΄ ενικό οριστικής ενεργητικού παρακειμένου του ρήματος expedio, expedivi, expeditum, expedire 4 = απελευθερώνω.
Postquam: χρονικός σύνδεσμος = αφού.
XIV (quattuordecim): απόλυτο αριθμητικό επίθετο, άκλιτο = 14 (δεκατέσσερα).
annos: αιτιατική πληθυντικού, αρσενικό, β΄ κλίση, του ουσιαστικού annus -i = χρόνος, έτος.
in: πρόθεση που εδώ συντάσσεται με (τοπική) αφαιρετική = σε (δηλώνει τη στάση σε τόπο).
Italia: αφαιρετική ενικού, θηλυκό, α΄ κλίση, του ουσιαστικού Italia –ae = Ιταλία → ως όνομα χώρας δεν διαθέτει πληθυντικό.
complevit: γ΄ ενικό οριστικής ενεργητικού παρακειμένου του ρήματος compleo, complevi, completum, complēre 2 = συμπληρώνω.
Carthaginienses: ονομαστική πληθυντικού, αρσενικό, γ΄ κλίση, ουσιαστικού (εδώ) Carthaginiensis –is = Καρχηδόνιος.
eum: αιτιατική ενικού, αρσενικό, της δεικτικής-επαναληπτικής αντωνυμίας is, ea, id = αυτός, -ή, -ό.
in: πρόθεση που εδώ συντάσσεται με αιτιατική = σε (δηλώνει την κίνηση σε τόπο, άφιξη).
Africam: αιτιατική ενικού, θηλυκό, α΄ κλίση, του ουσιαστικού Africa –ae = Αφρική → ως όνομα ηπείρου δεν διαθέτει πληθυντικό.
revocaverunt: γ΄ πληθυντικό οριστικής ενεργητικού παρακειμένου του ρήματος revoco, revocavi, revocatum, revocāre 1 = ανακαλώ.
Ibi: τοπικό επίρρημα = εκεί.
Hannibal: ονομαστική ενικού, αρσενικό, γ΄ κλίση, του ουσιαστικού Hannibal, Hannibalis = Αννίβας → ως κύριο όνομα δεν διαθέτει πληθυντικό.
bellum: αιτιατική ενικού, ουδέτερο, β΄ κλίση, του ουσιαστικού bellum –i = πόλεμος.
cum: πρόθεση που συντάσσεται με (οργανική) αφαιρετική = εναντίον (δηλώνει την εχθρική διάθεση).
Romanis: αφαιρετική πληθυντικού, αρσενικό, β΄ κλίση, του ουσιαστικού Romanus –i = Ρωμαίος.
componere: απαρέμφατο ενεργητικού ενεστώτα του ρήματος compono, composui, compositum, componĕre 3 = τελειώνω τον πόλεμο με συνθήκη.
frustra: τροπικό επίρρημα = μάταια.
cupivit: γ΄ ενικό οριστικής ενεργητικού παρακειμένου του ρήματος cupio, cupivi (-ii), cupitum, cupĕre 3 = επιθυμώ → ανήκει στα 15 ρήματα σε –io που κλίνονται σαν το capio.
Denique: χρονικό επίρρημα = τελικά.
cum: πρόθεση που συντάσσεται με (οργανική) αφαιρετική = εναντίον (δηλώνει την εχθρική διάθεση).
P(ublio): αφαιρετική ενικού, αρσενικό, β΄ κλίση, του ουσιαστικού Publius –ii/ -i = Πόπλιος → ως κύριο όνομα δεν διαθέτει πληθυντικό. Πρόκειται για συντομογραφία του Publius.
Scipione: αφαιρετική ενικού, αρσενικό, γ΄ κλίση, του ουσιαστικού Scipio -onis = Σκιπίωνας → ως κύριο όνομα δεν διαθέτει πληθυντικό.
apud: πρόθεση που συντάσσεται με αιτιατική = κοντά σε [δηλώνει τη στάση σε τόπο (πλησίον)].
Zamam: αιτιατική ενικού, θηλυκό, α΄ κλίση, του ουσιαστικού Zama –ae = Ζάμα → ως όνομα πόλης δεν διαθέτει πληθυντικό.
dimicavit: γ΄ ενικό οριστικής ενεργητικού παρακειμένου του ρήματος dimico, dimicavi, dimicatum, dimicāre 1 = αγωνίζομαι.
sed: παρατακτικός, αντιθετικός σύνδεσμος = αλλά.
Romani: ονομαστική πληθυντικού, αρσενικό, β΄ κλίση, του ουσιαστικού Romanus –i = Ρωμαίος.
victoriam: αιτιατική ενικού, θηλυκό, α΄ κλίση, του ουσιαστικού victoria –ae = νίκη.
reportaverunt: γ΄ πληθυντικό οριστικής ενεργητικού παρακειμένου του ρήματος reporto, reportavi, reportatum, reportāre 1 = κερδίζω (τη νίκη).