Χρησιμοποιούμενα εργαλεία  : Διαδίκτυο, Λογισμικό παρουσίασης, προβολέας, ηλεκτρονικά φύλλα εργασίας, Λογισμικό: Γλώσσα η ελληνική – Οι περιπέτειες των λέξεων, Υπολογιστικά φύλλα.

Συμβατότητα με  το ΑΠΣ και το ΔΕΠΠΣ:  Είναι συμβατό με το νέο πρόγραμμα σπουδών καθώς επιδιώκεται η ενδυνάμωση του ήδη αποκτημένου γλωσσικού γραμματισμού των μαθητών σε μια κατεύθυνση περισσότερο κοινωνιοκεντρική και λιγότερο γλωσσοκεντρική. Αξιοποιείται ποικιλία γραπτών και υβριδικών κειμένων που εμφανίζονται σε ψηφιακή και πολυτροπική μορφή και λειτουργούν ως πόροι από τους οποίους αντλούνται από τους μαθητές και τις μαθήτριες δεξιότητες σχετικές με τη καλλιέργεια της γλώσσας και του γραμματισμού τους καθώς και της στάσης τους απέναντι στη γλώσσα, τη γνώση και τον κόσμο. Δίνεται έμφαση σε μια διδακτική πρακτική που έχει ως πρωταγωνιστές τους μαθητές και τις μαθήτριες αφού περιλαμβάνει συλλογή δεδομένων, συγκρίσεις, αναλύσεις κ.τ.λ. Διερευνώνται κείμενα που αξιοποιούν συνειδητά και για συγκεκριμένους λόγους τη γλωσσική ποικιλότητα και αξιολογείται η ιδιαιτερότητα της γλώσσας που χρησιμοποιούν οι νέοι σε διάφορα ηλεκτρονικά περιβάλλοντα. Το διδακτικό σενάριο επίσης επιτρέπει τη διαθεματική προσέγγιση της γνώσης σε συνδυασμό με τα αντικείμενα της λογοτεχνίας, της τέχνης και της αξιοποίησης των ΤΠΕ.

Οργάνωση τάξης : Ο εκπαιδευτικός έχει κατανείμει τους μαθητές σε ανομοιογενείς ομάδες των 5 ατόμων, αφού έχει λάβει υπόψη του όσο είναι εφικτό και τις προτιμήσεις τους. Τα μέλη των ομάδων έχουν αναλάβει συγκεκριμένους ρόλους: συντονιστή, γραμματέα, χειριστή του Η/Υ, παρουσιαστή. Οι ρόλοι που έχουν οι μαθητές μπορούν να εναλλάσσονται ώστε όλοι να εμπλακούν ισότιμα στις ερευνητικές διαδικασίες.

Στόχοι:

• Να κατανοήσουν την ύπαρξη της κοινωνικής γλωσσικής ποικιλότητας και τις κοινωνικές περιστάσεις που εξυπηρετεί.
• Να διερευνήσουν οι μαθητές την ιδιαίτερη χρήση της γλώσσας των νέων στον προφορικό λόγο και τη διαφοροποίησή της στο γραπτό κείμενο.
• Να ανακαλύψουν τα αίτια που ωθούν τους νέους να χρησιμοποιούν διαφορετικό γλωσσικό κώδικα από εκείνο των μεγαλύτερων.
• Να αξιολογήσουν τους επικριτικούς σχολιασμούς που έχουν διατυπωθεί για το γλωσσικό κώδικα των νέων.
• Να διερευνήσουν τη χρήση των greeklish  ιδιαίτερα από τις νεανικές πληθυσμιακές ομάδες και να εξετάσουν τους λόγους επιλογής τους.
• Να εξοικειωθούν με την παραγωγή προφορικού, γραπτού και πολυτροπικού λόγου.
• Να αντιστοιχίζουν κείμενα προφορικά ή γραπτά με την ταυτότητα των δημιουργών τους
• Να εξηγούν πώς αξιοποιείται στον καθημερινό λόγο η ποικιλότητα αυτή.

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

• Να χρησιμοποιήσουν οι μαθητές την ομαδική συνεργασία

• Να εξοικειωθούν με τη διερευνητική και βιωματική μάθηση

• Να καλλιεργήσουν την ικανότητα να αξιοποιούν και να αξιολογούν τις πληροφορίες ως προς τη χρησιμότητά τους

• Με την επεξεργασία των πληροφοριών να θέσουν σε εγρήγορση την κριτική τους ικανότητα και να αυτενεργήσουν.

ΣΤΟΧΟΙ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ

• Να αναπτύξουν και να αξιοποιήσουν οι μαθητές δεξιότητες για αναζήτηση, χρήση και αξιολόγηση πληροφοριών στο διαδίκτυο.

• Να λειτουργήσουν συνεργατικά για την παραγωγή λόγου με τη χρήση του επεξεργαστή κειμένου.

• Να κατηγοριοποιούν δεδομένα και στοιχεία σε πίνακα στον επεξεργαστή κειμένου

• Να επιτευχθεί η αυτονόμηση του μαθητή στην πορεία του προς τη γνώση μέσα από τη διερευνητική και συνεργατική μορφή μάθησης

• Να μετασχηματιστεί ο παραδοσιακός ρόλος του δασκάλου από καθοδηγητή σε συντονιστή - διευκολυντή .

• 
  

Προτεινόμενη εκπαιδευτική μέθοδος

Οι μαθητές βρίσκονται στο χώρο του σχολικού εργαστηρίου της Πληροφορικής και είναι χωρισμένοι σε 5 ομάδες των πέντε ατόμων, με κατανεμημένους ρόλους (πλοηγός στο διαδίκτυο, συλλέκτης πληροφοριών, γραμματέας-κειμενογράφος, παρουσιαστής, σύνδεσμος με άλλες ομάδες). Εφαρμόζεται η ομαδοσυνεργατική μέθοδος με στόχο την ενθάρρυνση των μαθητών στην ανακαλυπτική και διερευνητική προσέγγιση της γνώσης.

Εκτιμώμενη διάρκεια:

Ώρα έναρξης : Η αρχή μιας διδακτικής ώρας

Διάρκεια : 4 διδακτικές ώρες

Διδακτικό υλικό – Τεχνολογικά εργαλεία:

• Φυλλομετρητής

• www.elia.org.gr

• www.greek-language.gr

• http://www.arkas.gr/index.php/gr/3/old/old303.htm

• www.komvos.edu.gr

• http://karyotakis.awardspace.com/

• http://www.mporos.gr/neoxori/index.php?option=com_content&task=view&id=67&Itemid=32

• http://www.netschoolbook.gr/grlialios.html

• http://www.tanea.gr/politismos/article/?aid=4577615

• Επεξεργαστής κειμένου

• Υπολογιστικά φύλλα

• Εκπαιδευτικό λογισμικό : Γλώσσα η ελληνική – Οι περιπέτειες των λέξεων.

Προαπαιτούμενα:

• Να έχει προηγηθεί η διδασκαλία για την ποικιλότητα που αποτελεί εγγενές χαρακτηριστικό των γλωσσών.

• Να έχει εγκατασταθεί το εκπαιδευτικό λογισμικό «Γλώσσα η Ελληνική. Οι περιπέτειες των λέξεων» στο εργαστήριο Πληροφορικής.

• Εκπαιδευτικός και μαθητές να είναι εξοικειωμένοι με τη χρήση των γενικών εργαλείων των ΤΠΕ

• Ευελιξία στο ωρολόγιο πρόγραμμα

• Οι μαθητές να είναι εξοικειωμένοι με την ομαδοσυνεργατική μέθοδο την οποία θα αξιοποιήσουν για την πραγματοποίηση του σεναρίου διδασκαλίας.

Ανάπτυξη σεναρίου διδασκαλίας :

Α΄ Φάση (1η διδακτική ώρα)

Αφόρμηση : Ο εκπαιδευτικός αξιοποιεί τη χρήση του λογισμικού Παρουσίασης (PowerPoint) για να ενεργοποιήσει το ενδιαφέρον των μαθητών για την ύπαρξη της κοινωνικής γλωσσικής ποικιλότητας. Ιδιαίτερα εστιάζει την προσοχή τους στην αξιοποίηση ενός ξεχωριστού γλωσσικού κώδικα από τους νέους που είναι αισθητός τόσο στην προφορική όσο και στην γραπτή παραγωγή λόγου. Στην παρουσίασή του εμπεριέχονται στοιχεία που ενθαρρύνουν τους μαθητές να διερευνήσουν ερωτήματα για τα γλωσσικά συστήματα που χρησιμοποιούν οι νέοι και τις συγκεκριμένες ανάγκες που αυτά εξυπηρετούν. Παράλληλα διευρύνουν το φάσμα των αναζητήσεών τους και στο επικοινωνιακό χάσμα που μπορεί να δημιουργείται ανάμεσα στους συνδιαλεγόμενους. Στη συνέχεια οι ομάδες θα χρησιμοποιήσουν το εκπαιδευτικό λογισμικό : «Γλώσσα η Ελληνική. Οι Περιπέτειες των λέξεων» και θα επιλέξουν την ενότητα : «Γλωσσικές Ποικιλίες» και την κατηγορία «Κοινωνικές διαφοροποιήσεις». Από το οριζόντιο μενού που βρίσκεται στο κάτω μέρος της οθόνης θα επιλέξουν το πρώτο εικονίδιο αριστερά που έχει τον τίτλο εισαγωγή και θα διαβάσουν προσεκτικά τα βασικά σημεία για τις κοινωνικές γλωσσικές ποικιλίες ώστε να επιβεβαιώσουν έπειτα επιλέγοντας το τρίτο εικονίδιο με τον τίτλο ειδικές παρατηρήσεις τους κοινωνικούς παράγοντες από τους οποίους επηρεάζεται η γλώσσα, αξιοποιώντας τα υπερκείμενα. Στη συνέχεια οι ομάδες θα ασχοληθούν με τις διερευνητικές εργασίες που προτείνονται από το εκπαιδευτικό λογισμικό για να εξετάσουν και να παρουσιάσουν στο σημειωματάριό τους τις διαφορετικές γλωσσικές επιλογές ανάλογα με τις επικοινωνιακές περιστάσεις ( Διερεύνηση 1,3,4) Επίσης θα ασχοληθούν με τις Δραστηριότητες του πέμπτου εικονιδίου από το οριζόντιο μενού πλοήγησης και θα επιλέξουν τη 2η άσκηση για να επισημάνουν από τα κείμενα του λογισμικού τα πρόσωπα που συνδιαλέγονταν, τις σχέσεις τους, τον σκοπό της επικοινωνίας τους, το είδος του λόγου και τον τύπο της επικοινωνιακής έκφρασης.

Στη συνέχεια θα επισκεφθούν την ηλεκτρονική διεύθυνση:
http://www.arkas.gr/index.php/gr/3/old/old303.htm και θα καταγράψουν στον επεξεργαστή κειμένου το κριτικό τους σχόλιο για τη γλωσσική επικοινωνία ανάμεσα στους ήρωες του κόμικ .

Β΄ Φάση ( 2η διδακτική ώρα)

Αφού οι ομάδες ασχολήθηκαν με τις επικοινωνιακές περιστάσεις και τη γλωσσική ποικιλότητα που εμφανίζεται σε αυτές θα προχωρήσουν με την επεξεργασία κοινού φύλλου εργασίας και θα αξιοποιήσουν τη χρήση του διαδικτύου. Στο πρώτο φύλλο εργασίας οι ομάδες καλούνται να επισκεφθούν την ηλεκτρονική διεύθυνση: www.elia.org.gr για να εξετάσουν ένα κείμενο με παράδειγμα από την καθημερινή ομιλία νέων σε φιλικό ύφος. Θα πρέπει να εντοπίσουν τους όρους που είναι ξεπερασμένοι και δεν ανταποκρίνονται στη φυσικότητα του λόγου ενός σημερινού νέου και να τους αντικαταστήσουν με εκείνους που οι ίδιοι θεωρούν ότι είναι επίκαιροι και αξιοποιήσιμοι από τη γενιά τους. Σε δεύτερο επίπεδο επεξεργασίας του κειμένου θα δημιουργήσουν εναλλακτικά ένα ακόμη κείμενο που θα αντικατασταθεί το νεανικό γλωσσικό ιδίωμα από τις επεξηγήσεις των λέξεων. Τα θέματα που καλούνται να διερευνήσουν σχετίζονται με τον πρόσκαιρο χαρακτήρα του νεανικού γλωσσικού ιδιώματος και τη διαφοροποίηση του ύφους του κειμένου όταν απαλείφονται οι συγκεκριμένοι όροι και αντικαθίστανται από εκείνους που χρησιμοποιούνται ως σημασιολογικά συνώνυμοι και επίσημοι. Στο δεύτερο φύλλο εργασίας οι μαθητές πρέπει να επισκεφθούν την ηλεκτρονική διεύθυνση: www.greek-language.gr και να διαβάσουν  από το άρθρο του Γιάννη Ανδρουτσόπουλου «Η γλώσσα των νέων»  το κείμενο με τίτλο «Κοινωνικά χαρακτηριστικά». Στη συνέχεια θα εισάγουν σε πίνακα και θα κατηγοριοποιήσουν τα αίτια που ωθούν τους νέους στην αξιοποίηση ενός ιδιαίτερου γλωσσικού κώδικα. Στο τρίτο φύλλο εργασίας οι ομάδες επισκέπτονται την ηλεκτρονική διεύθυνση: www.komvos.edu.gr για να διαβάσουν από το άρθρο του Γ. Ανδριτσόπουλου τους τρόπους δημιουργίας και ανανέωσης του νεανικού λεξιλογίου. Στη συνέχεια θα εισάγουν στον επεξεργαστή κειμένου έναν πίνακα στον οποίο θα περιλαμβάνονται οι τέσσερις βασικοί τρόποι δημιουργίας του νεανικού λεξιλογίου και θα δίνονται δικά τους παραδείγματα για καθένα τους.

Γ΄ Φάση (3η Διδακτική ώρα)

Οι ομάδες στο πρώτο φύλλο εργασίας τους ασχολούνται με τις επιστολές για να εξετάσουν τα κοινά γνωρίσματα αλλά και τις διαφορές που παρατηρούνται όταν αλλάζει το  ευρύτερο επικοινωνιακό πλαίσιο. Πρέπει να εστιάσουν την προσοχή τους στα χαρακτηριστικά του αποστολέα (ηλικία, θέση, επάγγελμα, αξίωμα, μόρφωση, συναισθήματα), στο σκοπό που υπηρετεί η συγκεκριμένη επιστολή και το χρόνο που καταγράφηκε καθώς επίσης και στη σχέση που υπάρχει μεταξύ αποστολέα και παραλήπτη. Έτσι θα οδηγηθούν σε διαπιστώσεις για τις διαφοροποιήσεις που παρατηρούνται στο ύφος και στη γλωσσική έκφραση.

Επισκέπτονται την ηλεκτρονική διεύθυνση :

http://karyotakis.awardspace.com/ για να διαβάσουν την επιστολή 9 του Καρυωτάκη προς τον φίλο του Χαρίλαο. Επίσης επισκέπτονται την ηλεκτρονική διεύθυνση :

http://www.mporos.gr/neoxori/index.php?option=com_content&task=view&id=67&Itemid=32 για να μελετήσουν την επιστολή των Νεοχωριτών της Λέσβου προς το δήμαρχο.

Στη συνέχεια θα δημιουργήσουν στον επεξεργαστή κειμένου μια επιστολή που θα απευθύνεται σε ένα φιλικό τους πρόσωπο και θα έχει ως θέμα τα πολιτιστικά και περιβαλλοντικά προγράμματα που διοργανώνονται στο σχολείο τους και μια επιστολή που θα απευθύνεται στο δήμαρχο της πόλης τους και έχει ως θέμα την επιθυμία των μαθητών να λάβουν μέρος σε εθελοντικά προγράμματα κοινωνικής αλληλεγγύης.

Στο δεύτερο φύλλο εργασίας τους συνεξετάζουν υλικό με πολυτροπικά κείμενα από κόμικς, διαφημίσεις, γκράφιτι, συνθήματα, προσκλήσεις. Πρέπει να απαντήσουν στον κειμενογράφο τους ποιο μέσο αξιοποιούν τα κείμενα για να μεταδώσουν το μήνυμά τους, αν διαφοροποιείται η χρήση της γλώσσας και ποια είναι τα χαρακτηριστικά της. Έπειτα πρέπει να αναζητήσουν στο διαδίκτυο εικόνες από : διαφημιστικά μηνύματα, γκράφιτι, προσκλήσεις και να τις αντιγράψουν στον κειμενογράφο. Στη συνέχεια θα προσθέσουν το σχολιασμό σας για να αποδώσουν την ταυτότητα του κάθε κειμένου: Πομπός, Δέκτης, Μέσο, Μήνυμα, Γλωσσική έκφραση, Ύφος.

Δ΄ Φάση (4η Διδακτική ώρα)

Οι ομάδες επισκέπτονται την ηλεκτρονική διεύθυνση:

http://www.netschoolbook.gr/grlialios.html για να διαβάσουν το άρθρο του Γιώργου Λιάλιου «Ομιλείτε Greeklish ή Ελληνικά» και να απαντήσουν στον επεξεργαστή κειμένου στο ερώτημα: Τι είναι τα Greeklish. Επίσης θα επιλέξουν το άρθρο της Λαμπρινής Σταμάτη «Sou stelno ena minima» και θα μελετήσουν τα ποσοστά των ερωτηθέντων χρηστών email για την αισθητική των Greeklish και τη δυσκολία τους. Έπειτα θα δημιουργήσουν στο Microsoft Excell  τρία γραφήματα στηλών με τρισδιάστατη απεικόνιση που να περιέχουν  τα στοιχεία του άρθρου. Σε δεύτερο φύλλο εργασίας δίνονται στους μαθητές κείμενα με χρήση των Greeklish και τους ζητείται να τα μεταγράψουν στο ελληνικό αλφάβητο και να διερευνήσουν ποιος είναι ο πομπός του μηνύματος, το περιεχόμενο και ο δέκτης στον οποίο απευθύνονται.( για το πρώτο μήνυμα μπορούν να επισκεφθούν τη διεύθυνση:

http://www.tanea.gr/politismos/article/?aid=4577615. Στο τρίτο φύλλο εργασίας θα παρατηρήσουν ένα πολυτροπικό κείμενο που παρουσιάζει στοιχεία για τις περιπτώσεις, τους λόγους και τη συχνότητα χρήσης των Greeklish από τους μαθητές. Θα δημιουργήσουν και εκείνοι το δικό τους πολυτροπικό κείμενο με την αξιοποίηση εικόνων, γραφημάτων, πινάκων, λέξεων και θα συμπεριλάβουν όσα στοιχεία αξιολογούν ως σημαντικά.

.

• Αξιοποιείστε το εκπαιδευτικό λογισμικό «Γλώσσα η Ελληνική. Οι Περιπέτειες των λέξεων»
• Επιλέξτε την ενότητα: Γλωσσικές Ποικιλίες
• Επιλέξτε την κατηγορία: Κοινωνικές Διαφοροποιήσεις
• Από το οριζόντιο μενού στο κάτω μέρος της οθόνης επιλέξτε το πρώτο εικονίδιο αριστερά με τίτλο: Εισαγωγή και έπειτα την ενότητα Κοινωνικές γλωσσικές ποικιλίες. Διαβάστε προσεκτικά το εισαγωγικό σημείωμα.
• Μπορείτε να προχωρήσετε και να επιλέξετε το τρίτο εικονίδιο από το οριζόντιο μενού στο κάτω μέρος της οθόνης με τίτλο: Ειδικές παρατηρήσεις. Διαβάστε τα υπερκείμενα των λέξεων που σας αποκαλύπτουν από ποιους κοινωνικούς παράγοντες επηρεάζεται η γλώσσα.
• Επιλέξτε το δεύτερο εικονίδιο με τίτλο: κείμενα και μελετήστε τα κείμενα που αναφέρονται σε συγκεκριμένες κοινωνικές περιστάσεις.
• Παρουσιάστε στο σημειωματάριο (το 6ο εικονίδιο στο οριζόντιο μενού) τις διαφορετικές γλωσσικές επιλογές απαντώντας στη Διερεύνηση 1. Σχολιάστε τις διαφορές στο ύφος για τη δραστηριότητα Διερεύνηση 3. Ξαναγράψτε το κείμενο «Η ξένη γλώσσα των νέων» ώστε να είναι κατανοητό από κάποιον μεγαλύτερο σε ηλικία, όπως ζητείται από τη Διερεύνηση 4.
• Επιλέξτε το 5ο εικονίδιο με τίτλο Δραστηριότητες και απαντήστε στο σημειωματάριο στα ερωτήματα της άσκησης 2
• Επισκεφθείτε την ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.arkas.gr/index.php/gr/3/old/old303.htm  και καταγράψτε στον κειμενογράφο το σχολιασμό σας για τους ήρωες που συνδιαλέγονται, τη σχέση τους, το σκοπό της επικοινωνίας τους, τον τύπο της επικοινωνιακής έκφρασης και τους κοινωνικούς παράγοντες που επηρεάζουν τη γλωσσική εκφορά.

.

• Τι διαπιστώνετε για τον πρόσκαιρο χαρακτήρα του γλωσσικού ιδιώματος των νέων;
• Αλλάζει το ύφος του διαλόγου με την απαλοιφή των όρων του γλωσσικού κώδικα των νέων και την αντικατάστασή τους από τη δόκιμη ερμηνεία τους;

1ο Φύλλο εργασίας (3η διδακτική ώρα)

Επισκεφθείτε την ηλεκτρονική διεύθυνση :

http://karyotakis.awardspace.com/ και διαβάστε την επιστολή 9 του Καρυωτάκη προς τον φίλο του Χαρίλαο. Επίσης επισκεφθείτε την ηλεκτρονική διεύθυνση :

http://www.mporos.gr/neoxori/index.php?option=com_content&task=view&id=67&Itemid=32 για να μελετήσετε την επιστολή των Νεοχωριτών της Λέσβου προς το δήμαρχο.

Στη συνέχεια να δημιουργήσετε στον επεξεργαστή κειμένου μια επιστολή που θα απευθύνεται σε ένα φιλικό σας πρόσωπο και θα έχει ως θέμα τα πολιτιστικά και περιβαλλοντικά προγράμματα που διοργανώνονται στο σχολείο σας και μια επιστολή που θα απευθύνεται στο δήμαρχο της πόλης τους και έχει ως θέμα την επιθυμία της μαθητικής σας κοινότητας να λάβει μέρος σε εθελοντικά προγράμματα κοινωνικής αλληλεγγύης.

*	*
*	*
	*

• Τι είναι τα Greeklish.

• Να  δημιουργήσετε στο Microsoft Excell  γραφήματα (σε μορφή πίτας ή στηλών) με τρισδιάστατη απεικόνιση που να περιέχουν  τα στοιχεία του άρθρου.

Egv den kserei tipotis, exei diavasma ki exei bourinia.

Αφού διαβάσετε τα κείμενα να τα μεταγράψετε στον κειμενογράφο με το ελληνικό αλφάβητο. Επίσης να σχολιάσετε το περιεχόμενο του μηνύματος κάθε κειμένου και να προσδιορίσετε ποιος είναι ο πομπός του μηνύματος, το περιεχόμενο και ο δέκτης στον οποίο απευθύνονται.( για το πρώτο μήνυμα μπορείτε να επισκεφθείτε τη διεύθυνση:

http://www.tanea.gr/politismos/article/?aid=4577615.

.

Αφού παρατηρήσετε προσεκτικά το προηγούμενο πολυτροπικό κείμενο να δημιουργήσετε ένα δικό σας που να περιέχει στοιχεία που θεωρείτε σημαντικά για τη χρήση των greeklish από τους νέους.